Βιβλίο? «παράθυρο στον κόσμο»
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, οι μαθητές και οι μαθήτριες της Β’ τάξης του σχολείου μας άνοιξαν ένα «παράθυρο στον κόσμο» της λογοτεχνίας. Κρατώντας στα χέρια τους το αγαπημένο τους βιβλίο, ταξίδεψαν σε μαγικούς κόσμους, μοιράστηκαν ιστορίες και γέμισαν την τάξη με φαντασία και χαρά.
Μια υπέροχη εμπειρία που υπενθύμισε σε όλους μας πως κάθε βιβλίο κρύβει έναν ολόκληρο κόσμο που μας περιμένει να τον ανακαλύψουμε!
Ο δάσκαλος της τάξης,
Ιωάννης Καραμάρκος
2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Στις 2 Απριλίου του 1805, γεννήθηκε ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, ο συγγραφέας των παραμυθιών από τη Δανία. Η ημέρα των γενεθλίων του καθιερώθηκε από το Διεθνές Συμβούλιο Βιβλίων για τη Νεότητα (IBBY), το 1966, ως Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, με σκοπό να εμπνεύσει στα παιδιά την αγάπη για το διάβασμα και να προκαλέσει την προσοχή των μεγαλύτερων στο παιδικό βιβλίο .
Μερικά από τα πολύ γνωστά παραμύθια του είναι :
- Το ασχημόπαπο .
- Η μικρή γοργόνα .
- Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα .
- Οι αγριόκυκνοι .
- Η βασίλισσα του χιονιού .
- Η Τοσοδούλα .
- Το κοριτσάκι με τα σπίρτα .
- Το μολυβένιο στρατιωτάκι .
- Η δύναμη της αγάπης .
Και πολλά άλλα . . .
Σε γενικές γραμμές, η ανάγνωση βιβλίων αποτελεί μια πολύτιμη πηγή γνώσης και ευχαρίστησης που μπορεί να επηρεάσει σε μέγιστο βαθμό τη ζωή ενός ατόμου. Από την ανάπτυξη της γνωστικής ικανότητας έως την ενίσχυση της ενσυναίσθησης και της κοινωνικής κατανόησης, η ανάγνωση λειτουργεί ως ένα εργαλείο που προάγει την προσωπική ανάπτυξη και ενισχύει μια πιο συνειδητή και ενημερωμένη κοινωνία. Είναι ένας δρόμος για χαλάρωση, ψυχαγωγία και διαρκή εκμάθηση, γεγονός που καθιστά την ανάγνωση αξιοσημείωτη πηγή ευχαρίστησης που αξίζει να γνωρίσουν όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας και προέλευσης.
Τα παιδιά εκτός από τον ύπνο, το φαγητό, το νερό, τα ρούχα και τα παιχνίδια, χρειάζονται απαραίτητα και τα βιβλία. Τα βιβλία μεταβάλλουν τα παιδιά σε ενήλικες που σκέπτονται !!!
Ειδικότερα τα οφέλη που προκύπτουν για τα παιδιά από την ανάγνωση των βιβλίων είναι :
1. Με την ανάγνωση βιβλίων αναπτύσσεται η φαντασία και η δημιουργική σκέψη των παιδιών.
Ένα από τα βασικότερα πλεονεκτήματα της ανάγνωσης για το παιδί είναι η καλλιέργεια της φαντασίας του. Στο βιβλίο το παιδί ανακαλύπτει το κλειδί , για να ανοίξει την πόρτα του νου του σε νέους αχαρτογράφητους τόπους, άγνωστους μέχρι τώρα γι? αυτό. Η ιστορία που περιέχεται στις σελίδες διεγείρει το ενδιαφέρον των μικρών αναγνωστών, αφού αναρωτιούνται για την εξέλιξη της υπόθεσης, επιχειρούν να μαντέψουν το τέλος και ταυτίζονται με ένα από τα πρόσωπα / ήρωές της .
2. Με την ανάγνωση βιβλίων καλλιεργείται η γλωσσική ικανότητα των παιδιών.
Σύμφωνα με τον σπουδαίο γλωσσολόγο Humboldt η γλωσσική ικανότητα είναι μια δυναμική διαδικασία μέσα από την οποία το άτομο παράγει και κατανοεί τη γλώσσα, ενώ ταυτόχρονα μέσα από αυτή είναι σε θέση να αντιληφθεί και τον περιβάλλοντα κόσμο.
Επιπλέον, η γλωσσική ικανότητα σχετίζεται με τον βαθμό που ένα άτομο είναι σε θέση να προσεγγίζει γραπτά κείμενα, προτάσεις και λέξεις, να καταλαβαίνει τα νοήματα που περιέχονται, να μπορεί να εφευρίσκει συνώνυμες και αντώνυμες λέξεις, να γνωρίζει τη σημασία και τη χρήση των λέξεων, να μπορεί να συμπληρώνει λέξεις που παραλείπονται με γνώμονα τα συμφραζόμενα και να μπορεί να τοποθετείται απέναντι στον γραπτό λόγο με κριτική διάθεση.
Όλες τις παραπάνω δεξιότητες τις τελειοποιούμε με την ανάγνωση βιβλίων, γιατί τα βιβλία μάς ανοίγουν νέα παράθυρα στη σκέψη, αφού στην καθημερινή μας επικονωνία χρησιμοποιούμε επαναλαμβανόμενες φράσεις και λέξεις, με αποτέλεσμα το παιδί να μην έρχεται σε επαφή με νέο πλουσιότερο λεξιλόγιο.
3. Με την ανάγνωση βιβλίων βελτιώνεται η συγκέντρωση και η μνήμη των παιδιών.
Η συγκέντρωση και η μνήμη είναι δύο εξίσου σημαντικές ικανότητες, εξαιρετικά χρήσιμες στη σχολική ηλικία. Διαβάζοντας στο παιδί μας βιβλία από πολύ μικρή ηλικία καλλιεργούμε τη συγκέντρωση και την αφοσίωση που χρειάζεται να έχει αργότερα στη σχολική του ζωή.
Στην αρχή είναι λογικό τα πολύ μικρά παιδιά να βαριούνται ή να αντιδρούν, αλλά αν επιμείνουμε και εντάξουμε την ανάγνωση βιβλίων στην καθημερινή μας ρουτίνα, θα διαπιστώσουμε ότι με τον καιρό τα παιδιά θα αποκτήσουν καλύτερη συγκέντρωση και περισσότερο ενδιαφέρον για την ανάγνωση, πράγμα που θα ενισχύσει σημαντικά την πρόοδό τους.
4. Με την ανάγνωση βιβλίων επιτυγχάνεται καλύτερη σχολική επίδοση.
Τα παιδιά που έχουν έρθει σε επαφή από πολύ νωρίς με τον κόσμο του βιβλίου παρουσίαζουν καλύτερες επιδόσεις στη σχολική τους ζωή, καθώς είναι περισσότερο εξοικειωμένα με το σύστημα γραφής, το λεξιλόγιο, τη δομή των προτάσεων και την πολυπλοκότητα των νοημάτων.
5. Με την ανάγνωση βιβλίων καλλιεργείται η ενσυναίσθηση.
Η ενσυναίσθηση θεωρείται μία πολύ σημαντική πλευρά της συναισθηματικής νοημοσύνης. Είναι η ικανότητα να ταυτιζόμαστε συναισθηματικά με την ψυχική κατάσταση του άλλου, να αντιλαμβανόμαστε τις προθέσεις και τις πράξεις του.
Μέσα από την ανάγνωση των βιβλίων το παιδί γνωρίζει πλήθος διαφορετικών χαρακτήρων, παρατηρεί τη συμπεριφορά τους και αναρωτιέται για το τι θα έκανε το ίδιο εάν βρισκόταν στη θέση τους. Η επαφή αυτή με τις ιστορίες καλλιεργεί την ενσυναίσθηση του παιδιού και το μαθαίνει να διαχειρίζεται και να αποδέχεται τα συναισθήματά του, αλλά και να κατανοεί και να σέβεται τους συνανθρώπους του.
6. Με την ανάγνωση βιβλίων επέρχεται ψυχική ηρεμία, μειώνεται το άγχος και ενισχύεται ο δεσμός του γονιού με το παιδί.
Σύμφωνα με τον νευρολόγο Dr. David Lewis η ανάγνωση βιβλίων ελαττώνει το άγχος κατά 68%. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό για την ενδυνάμωση των σχέσεων με το παιδί μας να διαβάζουμε ένα βιβλίο πριν τον ύπνο, για να κλείνουμε τη μέρα μας με αυτόν τον ωφέλιμο και ευχάριστο τρόπο διώχνοντας μακριά το άγχος και ξεχνώντας καταστάσεις που ενδεχομένως μας στενοχώρησαν. Με βάση Βρετανούς ερευνητές το διάβασμα μάς αποσυμπιέζει από τους πνιγηρούς ρυθμούς της καθημερινότητας, αφού κατά την ανάγνωση ή την ακρόαση ιστοριών χαλαρώνουν οι μυς του σώματος μας και μειώνονται οι παλμοί της καρδιάς μας.
Τονίζοντας τη σπουδιότητα της μελέτης των βιβλίων ο Γάλλος συγγραφέας Βίκτωρ Ουγκώ ( 1802 ? 1885 ) είχε πει: «Το διάβασμα είναι όπως η τροφή και το νερό. Το πνεύμα που δε διαβάζει χάνει βάρος, όπως ένα σώμα που δεν τρώει » . Και προσθέτει ο Γερμανός φυσικός Albert Einstein (1879-1955 ) : « Αν θέλετε τα παιδιά σας να είναι έξυπνα, διαβάστε τους παραμύθια. Αν θέλετε να είναι πιο έξυπνα, διαβάστε τους περισσότερα παραμύθια ! » .
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου και στα πλαίσια της υποστήριξης και ενίσχυσης της συνεργασίας στο σχολικό περιβάλλον οι μαθητές και οι μαθήτριες της Στ΄ τάξης , μετά από καταιγισμό ιδεών και με την καθοδήγηση της δασκάλας τους, κ. Γαλατίδου Χρυσούλας, αποφάσισαν να μελετήσουν έργα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν , να αναλύσουν το περιεχόμενό τους , να γράψουν μία περίληψη για κάθε ένα από τα έργα του και να ζωγραφίσουν μια εικόνα ενδεικτική για το κάθε έργο . Τα παιδιά εργάστηκαν ομαδικά και οι εργασίες τους αναρτήθηκαν σε τέτοιο σημείο στο Σχολείο μας, ώστε να αποτελέσουν << γωνιά μελέτης και μάθησης >> και για τους υπόλοιπους μαθητές και μαθήτριες του σχολείου . Λαμβάνοντας υπόψιν τη σπουδαιότητα της συνεργασίας μεταξύ των μαθητών και με δεδομένο ότι αυτή αποτελεί μια βασική συνιστώσα για την πνευματική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του κάθε ατόμου αποφασίστηκε να υλοποιηθεί η δράση αυτή με απώτερο σκοπό την υποστήριξη και ενίσχυση της συνεργασίας στο σχολικό και ευρύτερο περιβάλλον και ειδικότερα με επιμέρους στόχους :
· Να ενισχυθεί η ικανότητα των μαθητών να εργάζονται αποτελεσματικά σε ομάδες .
· Να αναπτυχθούν οι δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας , ώστε να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο σύμπνοιας και αγάπης χωρίς ανταγωνισμούς και αρνητικές συμπεριφορές.
· Να ενθαρρυνθεί η ενεργός συμμετοχή όλων των μαθητών / μαθητριών σε σχολικές δραστηριότητες .
Αρθρογράφοι: Ιωάννης Καραμάρκος, Χρυσούλα Γαλατίδου
Επιμέλεια δημοσίευσης: Εμμανουήλ Γερεμπακάνης
- Εκπαιδευτικός Μουσικής ΠΕ 79.01, Πιανίστας, Συνθέτης
- MSc Μουσικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών ΤΜΣ ΑΠΘ
Ειδίκευση: ΣΥΝΘΕΣΗ
- MSc Interdepartmental Προηγμένα Συστήματα Υπολογιστών και Επικοινωνιών ΤΗΜΜΥ ΑΠΘ
Κατεύθυνση: Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Ήχου και της Εικόνας για την Εκπαίδευση και την Παραγωγή